Γιατί η θάλασσα είναι αλμυρή,

μπορείτε να μάθετε στο μικρό μας βιβλίο το οποίο κυκλοφορήσαμε ενόψει του 2^ου παιδικού φεστιβάλ στον Άγιο Νικόλαο. Αν δεν καταφέρατε να το αποκτήσετε εκεί, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας στις διευθύνσεις: verandrebar@gmail.com, vera.klontza@gmail.com ή lain2andy@hotmail.com. Το βιβλίο περιέχει ένα εικονογραφημένο παραμύθι, σταυρόλεξο, μια συνταγή και ένα ομαδικό παιχνίδι.  Η δική μας αφήγηση εμπνεύστηκε και βασίστηκε στη γνωστή διασκευή ενός παραδοσιακού τσέχικου παραμυθιού που έγινε από το Γιαν Βέριχ.   

Συζητώντας για τσέχικα παραμύθια, δεν μπορούμε (αλλά ούτε δεν θα θέλαμε) να αποφύγουμε την προσωπικότητα του. Τι να πρωτοπούμε για αυτό τον  Άνθρωπο που κυριολεκτικά σημάδεψε τον 20^ο αιώνα στην Τσεχοσλοβακίας με τη δημιουργικότητα, την ηθική, το χιούμορ, την αυθεντικότητα, τη ζωντάνια και τη σοφία;

Γιαν Βέριχ (1905 - 1980) ακόμα φοιτητής νομικής μαζί με το φίλο και συμφοιτητή του τον Γιρζί Βόσκοβετς ίδρυσαν το «Απελευθερωμένο θέατρο» το οποίο έγινε συνώνυμο της πολιτικής σάτιρας. Μαζί τους ταίριαξε ένας ιδιοφυής jazzman ο Γιαρόσλαφ Γιέζεκ με τον οποίο γράψανε άπειρα τραγούδια, προπαντός πολιτικά. Η «Μπαλάντα από κουρέλια», είναι μερικοί από τους πιο σημαντικούς τίτλους. Πάντα είχαν στο στόχαστρο το εκμεταλλευτικό σύστημα και το φασισμό.  Κορυφή της προπολεμικής  πολιτικής σάτιρας ήταν ταινία «Χεϊ-ρουπ» στην οποία πήραν το μέρος των καταπιεσμένων εργατών καταλήγοντας πως εκείνοι είναι που πρέπει να κατέχουν τα μέσα παραγωγής. Φυσικά, η ταινία έχει όλα τα χαρακτηριστικά του τσέχικου λεκτικού χιούμορ και δεν λείπουν τα αξέχαστα τραγούδια του Γιέζεκ. 

Την παραμονή του πολέμου ο ίδιος ο πρόεδρος της δημοκρατίας τους ζήτησε να φύγουν επιχειρηματολογώντας πως η χώρα τους έχει ανάγκη ζωντανούς. Οι τρεις δημιουργοί έφυγαν στις Ηνωμένες Πολιτείες όπου αφιερώθηκαν στον αγώνα ενάντια στο φασισμό μέσω της τσέχικης κουλτούρας.

Το 1945 επίστρεψε όμως μόνο ο Βέριχ. Ο Γιέζεκ πέθανε στις ΗΠΑ, ο Βόσκοβετς παντρεύτηκε στον Νέο κόσμο.

Ο Βέριχ μπήκε αμέσως στο πολιτιστικό γίγνεσθαι και τη δεκαετία 1950 δημιούργησε ταινίες και παραμύθια για παιδιά και μεγάλους. Τα πιο γνωστά του παραμύθια είναι η πολιτική σάτιρα τοποθετημένη στην εποχή του αυτοκράτορα Ρουντόλφου 2^ου (αρχή του 17^ου αιώνα) «Ο φούρναρης του αυτοκράτορα και ο αυτοκράτορας του φούρναρη» ή «Ήταν μια φορά ένας βασιλιάς».  

Ο Βέριχ ήταν δραστήριος στο θέατρο, στην τηλεόραση, στο σινεμά. Επίσης έγραφε βιβλία, βασικά παραδοσιακά αλλά εκσυγχρονισμένα παραμύθια στα οποία ποτέ δεν απουσιάζει ηθικό μήνυμα και άφθονο χιούμορ και σοφία. Ο ίδιος ο συγγραφέας τα σύλλεξε στο βιβλίο με τίτλο «Φιμφάρουμ».

Στην Ελλάδα είναι γνωστή η υπερρεαλιστική ταινία «Όταν θα έρθει ο γάτος».

Πολλές από τις ατάκες του Βέριχ μπήκαν στην καθημερινή γλώσσα όπως για παράδειγμα:

* Το πιο φυσιολογικό για τον άνθρωπο είναι να ψάχνει χαρά.

* Εκεί που υπάρχει βλάκας, είναι επικίνδυνα. 

* Η αλαζονεία είναι περούκα  που καλύπτει τη εγκεφαλική καράφλα.

* Στον κόσμο συμβαίνουν πολλά ατυχήματα, το χειρότερο είναι η σύγκρουση με ένα βλάκα.

* Η αλυσίδες δεν είναι σε καμία περίπτωση συνώνυμο της τάξης.

* Η τηλεόραση δεν είναι εχθρός, αφού μπορείς να την κλείσεις.

* Όποιος θέλει, ψάχνει τρόπο. Όποιος δεν θέλει, ψάχνει λόγο.

* Η μοίρα, έχω προσέξει, είναι πολύ εγωίστρια.

Για να πάρετε μια γεύση, δέστε το παραμύθι: Όταν θα πέσουν όλα τα φύλλα από όλα τα δέντρα. Το παραμύθι είναι στα τσέχικα με αγγλικούς υπότιτλους: