Τσέχοι διαβάζουν στα παιδιά

Μάλλον όλοι οι γονείς επιθυμούν τα παιδιά τους να αγαπάνε τα βιβλία, να τους αρέσει να διαβάζουν, να μαθαίνουν, να μορφώνονται. Αλλά μπορούν τα παιδιά να αγαπήσουν βιβλία, τα οποία τους χαρίζουμε, αλλά δεν τα κοιτάζουμε μαζί ποτέ; Και με το χέρι στην καρδιά, ποιοι από μας τακτικά διαβάζουμε ή διαβάζαμε στα παιδιά μας; Ή αν δεν βλέπουν εμάς τους ίδιους ποτέ με βιβλίο στο χέρι; Μετά όταν μπαίνουν στην πρώτη τάξη και συνειδητοποιούν πως το να μάθεις να διαβάζεις είναι ζόρικο, αποστασιοποιούνται εντελώς από τα βιβλία. Συνδέουν το διάβασμα με κάτι δύσκολο, δυσάρεστο και προσπαθούν να το αποβάλουν από τη ζωή τους. Τα  σημερινά παιδιά σπάνια έχουν τη λαχτάρα να μάθουν να διαβάζουν επιτέλους μόνα τους. Οι επίσημες στατιστικές λένε ότι κάθε πέμπτος μαθητής στην Ευρωπαϊκή Ένωση δυσκολεύεται να διαβάζει.

Λογότυπο του προγράμματος 

Επιτρέψτε μας να σας συστήσουμε μια σχετική ιστοσελίδα που μας αρέσει πάρα πολύ: 


«Οι Τσέχοι διαβάζουν στα παιδιά».    www.celeceskoctedetem.cz

Ο στόχος του προγράμματος είναι να συνειδητοποιήσουν οι γονείς πόσο σημαντικό είναι να διαβάζουν στα παιδιά τους. Η σελίδα είναι και στα αγγλικά κ’ έτσι οι μόνοι σας μπορείτε να αντλήσετε σημαντικές κ’ ενδιαφέρουσες  πληροφορίες. 

Γιατί είναι τόσο σημαντικό να διαβάζουν οι γονείς (αλλά κι οι εκπαιδευτικοί) στα παιδιά;

Το διάβασμα δημιουργεί δυνατό δεσμό ανάμεσα στο γονιό και το παιδί.

Μαθαίνει τα παιδιά να ξεχωρίζουν το σωστό και το κακό, το ηθικό και το ανήθικο.

Με το διάβασμα αναπτύσσονται οι ικανότητες της έκφρασης, δυναμώνει η μνήμη, αναπτύσσεται η φαντασία.

Το διάβασμα μαθαίνει τα παιδιά να σκέφτονται.

Διαβάζοντας στα παιδιά δημιουργείτε ένα έθιμο, μια συνήθεια που θα τα συνοδεύει  για όλη τη ζωή τους.

Το διάβασμα παρέχει γνώση, βελτιώνει τη συγκέντρωση, διευκολύνει το παιδί να μαθαίνει γενικώς.

Τα παιδιά με τα οποία οι γονείς τακτικά διαβάζανε όταν ήταν μικρά, μαθαίνουν πιο εύκολα ξένες γλώσσες.

Αν σκέφτεστε να ξεκινήσετε με τακτικό διάβασμα στα παιδιά σας, είναι καλό να ξέρετε:

Κανείς δεν γεννιέται αναγνώστης. Τα παιδιά πρέπει να μάθουν σταδιακά.

Αν είστε γονείς μην αφήσετε το διάβασμα αποκλειστικά στο σχολείο:  τα παιδιά παίρνουν πιο εύκολα τις σωστές βάσεις σο σπίτι παρά στο σχολείο και στη μικρότερη ηλικία.

Τα ΝΑΙ για το διάβασμα:

Με το διάβασμα ξεκινήστε όσο πιο νωρίς γίνεται. Έτσι το παιδί θα νιώθει ότι το διάβασμα είναι αδιαίρετο κομμάτι της μέρας. Ύστερα θα το αναζητάει από μόνο του.

Ξεκινήστε με παιδικά ποιήματα και τραγούδια, με βιβλία που έχουν μεγάλες εικόνες και λίγο κείμενο.

Διαβάστε όσο συχνά μπορείτε.

Πριν ξεκινήσετε να διαβάζετε ένα καινούργιο βιβλίο, συζητήστε πρώτα με το παιδί κάνοντας ερωτήσεις: Τι νομίζεις, θα είναι το βιβλίο ενδιαφέρον; Γιατί το πιστεύεις; Σ’ αρέσει η εικονογράφησή του; Είσαι περίεργος τι λέει;

Δώστε στα παιδιά τη δυνατότητα της επιλογής: πια από αυτά τα βιβλία θέλεις να διαβάζεις;

Διαβάζοντας προσπαθήστε να κρατήσετε την προσοχή των αναγνωστών – αλλάξτε φωνές,  ύψος και ύφος της φωνής κτλ.

Στα μικρά παιδιά μπορείτε να ρωτάτε κάθε τόσο: τι νομίζεις ότι θα συμβεί τώρα;

Πρώτα τελειώστε το ένα βιβλίο και μετά ξεκινήστε με άλλο. Άστε τα παιδιά να ζουν την ιστορία. Μη διαβάζετε περισσότερα βιβλία ταυτόχρονα.

Μετά που θα τελειώσετε ένα βιβλίο, μην πιάνετε αμέσως άλλο. Δώστε χρόνο για συζήτηση και στο να ζήσει το παιδί σας την ιστορία ακόμα μια φορά μόνο του. Τα μικρά παιδιά συχνά θέλουν να παίζουν την ιστορία όταν είναι μόνα τους.

Διαβάστε τακτικά κάθε μέρα. Μετά από τρεις τέσσερεις μέρες θα έχετε χάσει τον ακροατή. Το παιδί προφανώς δεν θα θυμάται τι διαβάζατε, που τελειώσατε.

Όταν διαβάζοντας συνειδητοποιείτε ότι το βιβλίο είναι εντελώς ακατάλληλο (λόγω ηλικίας, είναι βίαιο, βαρετό κτλ.), παραιτήστε το.

Κατά καιρούς δοκιμάστε να διαβάζετε στα παιδιά κάτι λίγο πιο δύσκολο από αυτά που διαβάζατε μέχρι τώρα. Δίνετε έτσι τη δυνατότητα να σκεφτεί, να συλλογίζεται.

Δημιουργήστε στα παιδιά δική τους μικρή βιβλιοθήκη.

Αν έχετε δύο παιδιά με διαφορά ηλικίας πάνω από δυο χρόνια, είναι καλύτερο να τους διαβάζετε ξεχωριστά. Αυτό υποστηρίζει τις ανεξάρτητες τους προσωπικότητες. Αλλά αν θα καταφέρετε να διαβάζετε κάτι όλη οικογένεια μαζί, αυτό είναι εξαιρετικά σπουδαίο.

Αν διαβάζετε κάποια πιο περίπλοκη ιστορία, είναι καλό να ρωτάτε κάθε μέρα το παιδί σας, τι θυμάται από το χθεσινό διάβασμα, ή αν κατάλαβε.

Αν διαβάζετε σε περισσότερα παιδιά, δεν είναι καλό να είναι μπροστά σας, προτιμότερο είναι να είναι σε κύκλο γύρω σας.

Να θυμάστε ότι βιβλία με ωραίες εικόνες είναι πιο ενδιαφέρον για τα παιδιά.

Κ’ εσείς πρέπει να προπονείτε το διάβασμα να είναι ευχάριστο να σας ακούει κανείς.

Είναι πολύ σημαντικό να διαβάζουν και οι μπαμπάδες για να καταλάβουν τα παιδιά ότι το διάβασμα δεν είναι υπόθεση μόνο των γυναικών. Ειδικά για τα αγόρια που βλέπουν τους μπαμπάδες σαν πρότυπο είναι πολύ σημαντικό.

Διαβάστε αργά. Τα παιδιά έχουν ανάγκη για περισσότερο χρόνο για να καταλάβουν τα συμφραζόμενα. Θέλουν χρόνο για να δημιουργήσουν μια εικόνα μέσα τους, ειδικά τα παιδάκια μέχρι έξη ετών που δεν έχουν ακόμα αφηρημένη σκέψη πρέπει να διαθέτουν αρκετό χρόνο να φτιάχνουν εντελώς συγκεκριμένες εικόνες.

Είναι καλό να ξέρετε το βιβλίο από πριν και να κάνετε ένα σχέδιο πως θα το διαβάζετε, γιατί είναι καλό, τι θα τονίζετε, που θα μπορούσε να είναι βαρετό  κτλ.

Μιλήστε στα παιδιά και για ‘κείνους που γράφουν και σχεδιάζουν τα βιβλία να καταλάβουν πως το βιβλίο είναι αποτέλεσμα ανθρώπινης εργασίας.

Γραφτείτε στη βιβλιοθήκη της πόλης ή του σχολείου.

Κάντε το βιβλίο παρόν στο τρισδιάστατο κόσμο: αν διαβάζετε για ένα  αρκουδάκι, δώστε ένα στο παιδί να το κρατάει όταν διαβάζετε, αν διαβάζετε για μήλα, προσφέρετε μήλα να τα τρώνε ενώ διαβάζετε κτλ.

Αν το παιδί ρωτάει ενώ διαβάζετε, απαντήστε, διευκρινίστε. Αφήστε το να σας διακόψει. Αν θα χάσει τη λογική της ιστορίας, τη ροή της, μπορεί να μην καταλάβει καθόλου το υπόλοιπο.

Φτιάξτε μια αφίσα στην οποία θα φαίνεται πόσα βιβλία διαβάζατε. Για τα παιδιά είναι πολύ σημαντικό να βλέπουν την πρόοδο που κάνανε. Ή ξεχωρίστε στη βιβλιοθήκη τα βιβλία που διαβάζατε και εκείνα που περιμένουν.

Δείξτε στα παιδιά και τα βιβλία που θα διαβάζετε αργότερα.

Στα παιδιά που δεν κάθονται ήσυχα, δώστε τη δυνατότητα να ζωγραφίζουν ενώ ακούνε (κ’ εμείς αρκετές φορές σχεδιάζουμε όταν μιλάμε στο τηλέφωνο ή ακούμε κάποια διάλεξη).

Αν ταξιδεύετε με το τρένο, περιμένετε στη στάση, στο γιατρό, να έχετε πάντα ένα βιβλίο. Πρώτα θα κρατήσετε το παιδί σας ήρεμο, δεν θα βαριέται κιόλας. Ταυτόχρονα με αυτό τον τρόπο θα δημιουργηθεί η συνήθεια να πιάνει το βιβλίο πάντα όταν θα βαριέται.

Δείξτε στα παιδιά ότι κ’ εσείς διαβάζετε τα δικά σας βιβλία. Αν σας ρωτάνε για τα βιβλία σας, ενημερώστε τα απλώχερα: πχ. όταν θα μεγαλώσεις κ’ εσύ θα διαβάζεις αυτά τα βιβλία. Πέστε τους και για την ιστορία που διαβάζετε. Δώστε τους το βιβλίο σας στο χέρι, να το ακουμπήσουν, να σκεφτούν τις διαφορές των βιβλίων για μικρούς και μεγάλους.

Αν τα παιδιά θέλουν να διαβάζουν σε σας, προτιμήστε κάποιο εύκολο βιβλίο.

Ρυθμίστε αυστηρά το χρόνο που περνάνε τα παιδιά παρακολουθώντας την τηλεόραση. Τηλεόραση είναι βλαβερή για την εξέλιξη των παιδιών.Να έχετε στο νου σας: 10 λεπτά διάβασμα είναι σαν 2 ώρες τηλεόρασης. Επίσης η τηλεόραση επιβραδύνει την σκέψη τέσσερις φορές. Μετά από μια ώρα στην τηλεόραση, χρειάζεται το παιδί 4 (!!!) ώρες να μπει ο εγκέφαλος του στους νορμάλ του ρυθμούς. Όταν ένα παιδί μαθαίνει ότι η βασική πηγή της γνώσης και της πληροφόρησης είναι η τηλεόραση, θα έχει πάντα πρόβλημα με την κριτική του σκέψη.  

Τα ΟΧΙ για το διάβασμα:

 Μη διαβάζετε στα παιδιά ιστορίες που δεν σας αρέσουν. Τα παιδιά θα καταλάβουν την αρνητική σας στάση.

Αποφύγετε βιβλία τα οποία ξέρουν τα παιδιά στην τηλεόραση ή στο σινεμά.

Ιστορίες με μακροσκελείς διαλόγους δεν είναι καλές. Είναι δύσκολο για τον ακροατή να καταλάβει ποιος μιλάει αρά χάνει τη ροή της ιστορίας. Ή επισημαίνετε: είπε ο κείνος, ή ο τάδε.

Μην απαιτείτε να καταλαβαίνουν τα παιδιά την ιστορία με τον ίδιο τρόπο με σας.

Μην πιστεύετε ότι ποσότητα είναι πιο πολύ από ποιότητα.

Μην κάνετε από το διάβασμα αγγαρεία ούτε τιμωρία.

Μη δίνετε ποτέ τη δυνατότητα επιλογής ανάμεσα στο βιβλίο και στην τηλεόραση.

Μην κάνετε από το διάβασμα Το πρέπει σε στυλ: το διάβασμα είναι καλό για σένα κ’ έτσι θα σου διαβάζω το θες, δεν το θες. Προσπαθήστε να το κάνετε ελκυστικό, ενδιαφέρον.

Εμείς από τη δική μας εμπειρία μπορούμε να επιβεβαιώσουμε ότι τα παιδιά που έχουν επαφή με βιβλία από πολύ μικρά, πιο εύκολα μαθαίνουν να διαβάζουν, το επιθυμούν και προσπαθούν να το καταφέρουν.  

Επίσης το λεξιλόγιο τους και η δυνατότητα τους να εκφραστούν είναι αισθητά καλύτερη από τους συνομηλίκους τους που δεν τους διαβάζουν οι γονείς.

Αν εσείς οι ίδιοι δεν διαβάζετε και θα ξεκινήσετε με τα παιδιά σας, θα δείτε ότι χωρίς να το καταλάβετε θα γίνετε κ’ εσείς δεινοί αναγνώστες… Πάμε στοίχημα;

Καλό διάβασμα, λοιπόν!

Υ. Γ.

Επειδή εμείς θεωρούμε το διάβασμα εξαιρετικά σπουδαίο και έχουμε τις καλύτερες εμπειρίες με αυτή τη δραστηριότητα, θα χαρούμε ιδιαίτερα αν θα μοιραστείτε μαζί μας τις εμπειρίες σας.